Utrecht Overvecht staat vaak in de kranten als een van de meest criminele wijken in Utrecht. Verschillende cijfers die zijn gepubliceerd naar aanleiding van een wijkonderzoek door de gemeente Utrecht lijken dit beeld te ondersteunen. Vooral opvallend is het aantal meldingen van overlast door jongeren op straat, dat sinds 2018 is gestegen en sindsdien aanzienlijk hoger ligt dan het gemiddelde in Utrecht. Ongeveer 38% van de inwoners heeft last van jongeren op straat. Daarnaast geeft meer dan 42% van de inwoners aan zich wel eens onveilig te voelen in hun eigen buurt. De wijk scoort een maatschappelijk welbevinden van 6.8 en de wijkbewoners geven de sociale cohesie in de wijk het cijfer 5.1. Ongeveer 56% van de wijkbewoners zegt over het algemeen mensen wel te vertrouwen, terwijl 40% aangeeft dat je niet voorzichtig genoeg kunt zijn in de omgang met anderen. Opvallend is ook het percentage inwoners dat zich gediscrimineerd voelt, wat hoger ligt dan het stedelijke gemiddelde in Utrecht (25% tegenover 16%). Dit percentage is sinds 2018 toegenomen. Zo'n 16% van de inwoners van Overvecht geeft aan zich gediscrimineerd te voelen vanwege huidskleur, afkomst of etniciteit, 7% vanwege geloof, 5% vanwege geslacht, 3% vanwege leeftijd en 2% vanwege seksuele oriëntatie. Daarnaast geeft 1% aan discriminatie te ervaren vanwege een handicap. Respondenten geven aan dat de situaties waarin zij zich gediscrimineerd voelen zich vooral voordoen op straat (Utrecht in Cijfers 2023).
Een gebrek aan (zelf)vertrouwen, armoede, het niet erkend voelen en wantrouwen jegens officiële instanties kunnen de voedingsbodem vormen voor crimineel gedrag, met name onder jongeren. De sociologen Sharkey en Shields verklaren hoe jongeren, die zich als groep vaak al niet gehoord voelen in de samenleving, een versterkt gevoel van minderwaardigheid ervaren wanneer ze opgroeien in lagere sociaal-economische klassen. Dit gevoel van inferioriteit vergroot de kans op sociaal onwenselijk gedrag (Sharkey en Shields, 2008). Veel jongeren zoeken dan hun heil op straat en ruilen sociaal geaccepteerde normen en waarden in voor normen en waarden die sociaal onwenselijk of zelfs crimineel zijn, om in opstand te komen tegen de systemen die hen als inferieur bestempelen (El Hadioui, 2017). Als gevolg hiervan zullen deze jongeren steeds verder afstaan van school en de ideeën die daarbij horen. Hierdoor kunnen jongeren in een vicieuze cirkel terechtkomen, waarbij hun gedrag als reactie op gevoelens van inferioriteit, ervoor zorgt dat vooroordelen en uitsluiting door de rest van de samenleving alleen maar verder versterkt worden (Sharkey en Shields, 2008). Het is daarom van groot belang om positieve en opbouwende berichtgeving over de wijk Overvecht te bevorderen. Dit is niet alleen cruciaal voor het verbeteren van het imago van de wijk en haar inwoners, maar vooral om jongeren in deze wijk een optimistische en hoopvolle kijk op hun toekomst te bieden. Het veranderen van de perceptie van de wijk en het benadrukken van de positieve berichtgeving over de talenten, dromen en passies van jongeren in Utrecht Overvecht is van essentieel belang in deze context.
Muziek verbindt mensen van verschillende leeftijden en culturen. Het biedt een uitlaatklep om frustraties en emoties te uiten, en schept de mogelijkheid om (gedeelde) ervaringen over te brengen. Wanneer deze ervaringen en emoties resoneren met publiek, ontstaan gevoelens van herkenning en empathie, wat op zijn beurt verbinding tussen verschillende individuen tot stand kan brengen. Het delen van ervaringen en het uitten van emoties kan bovendien een mogelijkheid vormen om een nieuwe vorm van identiteit te claimen (Leppänen en Westinen 2017). In wijken zoals Utrecht Overvecht is het daarom extra belangrijk om muziek in te zetten om kinderen en jongeren te inspireren en stimuleren. Op deze manier leren zij hun talenten kunnen in te zetten voor hun eigen toekomst. Dit bevordert bij hen het besef dat ze van betekenis zijn, dat ze bewust leren nadenken over hun ambities en talenten, en worden ze actief uitgenodigd om iets met hun talenten te doen. Wij hopen met het project op deze manier bij te dragen aan persoonlijke groei en proberen we ervoor te zorgen dat kinderen en jongeren in Overvecht zich gezien en verbonden voelen met de rest van de samenleving.
El Hadioui, Iliass. 2017. Hoe de straat de school binnendringt: Denken vanuit de pedagogische driehoek van de thuiscultuur, de schoolcultuur en de straatcultuur. Amsterdam: Van Gennep.
Gemeente Utrecht. 2023. https://utrecht.incijfers.nl.
Leppänen, Sirpa en Elina Westinen. 2017. “Migrant rap in the periphery: Performing politics of belonging.” AILA Review 30; 1-27.
Mathy, Johanne. 2020. Muziek... verbindt: Lessons learned uit een grenzeloze verkenningstocht. Brussel: Koning Boudewijnstichting. https://media.kbs-frb.be/nl/media/7725/20200930DD.pdf.
Sharkey, Andrea en Rob Shields. 2008. "Abject citizenship- rethinking exclusion and inclusion: participation, criminality and community at a small town youth centre.” Children’s Geographies 6, no. 3; 239-256.
Emma Buisman Fotografie https://emmabuisman.nl/fotografie
Comments